Συμπεράσματα Θεματικού Συνεδρίου της ΚΕΔΚΕ για τη Διοικητική Μεταρρύθμιση [Αθήνα 23~24 Ιουνίου 2008]

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 24/6/08

Ολοκληρώθηκαν σήμερα το απόγευμα οι εργασίες του διήμερου θεματικού συνεδρίου για τη Διοικητική Μεταρρύθμιση.
Το κείμενο συμπερασμάτων του Δ.Σ. της ΚΕΔΚΕ, που εγκρίθηκε κατά μεγάλη πλειοψηφία, έχει ως εξής:

Το Θεματικό Συνέδριο της ΚΕΔΚΕ για τη Διοικητική Μεταρρύθμιση, που συνήλθε στην Αθήνα στις 23-24 Ιουνίου 2008, κατέληξε στα εξής:

1. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση τα τελευταία χρόνια έχει διατυπώσει με πολιτικό θάρρος και συναίσθημα ευθύνης τις θέσεις της για μια συνολική και ουσιαστική μεταρρύθμιση του πολιτικού και του διοικητικού συστήματος της χώρας, σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Και αυτό γιατί οι αιρετοί, όλοι οι άνθρωποι που υπηρετούν το θεσμό της Αυτοδιοίκησης, έχουν τη βαθιά πεποίθηση ότι η ριζική αποκέντρωση απελευθερώνει δημιουργικές δυνάμεις, ότι παροτρύνει και κινητοποιεί τους ίδιους τους πολίτες να συμμετέχουν ενεργά στις δημόσιες υποθέσεις και ότι το μέλλον της Αποκέντρωσης και της ισχυρής Αυτοδιοίκησης δεν είναι υπόθεση μόνο των αιρετών, αλλά αποτελεί το κεντρικό πολιτικό ζήτημα της χώρας.

2. Η ΚΕΔΚΕ, με τη σχεδόν ομόφωνη απόφαση του Συνεδρίου της Κυλλήνης, την ολοκληρωμένη και αντικειμενική αξιολόγηση του Προγράμματος «Ι. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ» και τις επιστημονικά τεκμηριωμένες θέσεις και προτάσεις της για μια νέα Διοικητική Μεταρρύθμιση, συγκάλεσε το παρόν Θεματικό Συνέδριο, σηματοδοτώντας την έναρξη του δικού μας δημόσιου διαλόγου, με στόχο τη διαμόρφωση του πλαισίου, των όρων και των προϋποθέσεων της Μεταρρύθμισης αυτής, με την ευρύτερη δυνατή πολιτική και κοινωνική συναίνεση.
Στο διάλογο αυτό, θεωρούμε ότι «κλασσικές» πολιτικές αντιπαραθέσεις, αποπροσανατολίζουν από τους παραπάνω στόχους.
Καταγράφουμε ως θετικό το γεγονός ότι, το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού φάσματος και η Κυβέρνηση, διατύπωσαν την πρόθεσή τους να συμβάλλουν στη διαμόρφωση αυτής της ευρύτερης συναίνεσης, προκειμένου οι εκλογές του 2010 για την ανάδειξη των δημοτικών και περιφερειακών αρχών να γίνουν σύμφωνα με τον νέο νόμο.
Επισημαίνουμε ωστόσο ότι, η πρόθεση αυτή δεν αρκεί να εκφράζεται με μετέωρες τοποθετήσεις και γενικόλογες ευχές, αλλά είναι ανάγκη να διατυπώνεται με προτάσεις και δεσμεύσεις για συγκεκριμένες λύσεις, κυρίως από την Κυβέρνηση.
Άρα εκλαμβάνουμε το χρονοδιάγραμμα που παρουσίασε ο υπουργός Εσωτερικών κ. Π. Παυλόπουλος, ως εσωτερικό χρονοδιάγραμμα της Κυβέρνησης, προκειμένου να διαμορφώσει τις οριστικές και τελικές θέσεις της για τη διοικητική μεταρρύθμιση που θα τις καταθέσει στο τραπέζι του διαλόγου.

3. Θεωρούμε όμως ότι ο διάλογος αυτός για τη μεταρρύθμιση της Πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης έχει ως αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση το να αντιμετωπιστούν τα σημερινά οξυμμένα οικονομικά προβλήματα των ΟΤΑ, διότι είναι αδιανόητη οποιαδήποτε συζήτηση για το μέλλον της Τοπικής Αυτοδιοίκησης εάν δεν αντιμετωπιστεί το παρόν της.
Επομένως είναι απαραίτητο να τηρηθούν οι κυβερνητικές δεσμεύσεις για τα εκκρεμή οικονομικά προβλήματα των ΟΤΑ που είναι οι ακόλουθες:
• Η εκταμίευση, το δεύτερο 15ήμερο του Αυγούστου, του ποσού των 250 εκ. ευρώ, που αποτελούν μέρος των παρακρατηθέντων πόρων του 2008.

• Η ψήφιση μέχρι τις 31/ 08/2008, διάταξης νόμου για την απόδοση συμπληρωματικού ποσοστού 40% από τα τέλη κυκλοφορίας στην Πρωτοβάθμια Τοπική Αυτοδιοίκηση (επιπλέον του ποσοστού 50% που αποδίδεται σήμερα), συμπεριλαμβανομένης ρύθμισης για την υποκατάσταση κάθε τυχόν μείωσης της απόδοσης των τελών αυτών με εθνικούς πόρους.

• Η ψήφιση διάταξης νόμου για την απόδοση μέρους των παρακρατηθέντων , ύψους 1.700 εκ. ευρώ σε οκτώ δόσεις αρχής γενομένης από το Δεκέμβρη του 2008 και τον Ιανουάριο του 2009.

• Η κάλυψη στο ακέραιο, αρχής γενομένης από το 2009, όλων των δαπανών για τις μεταφερθείσες αρμοδιότητες.

Χωρίς την εκπλήρωση των παραπάνω οικονομικών προϋποθέσεων καμία συζήτηση με την Κυβέρνηση δεν μπορεί να ξεκινήσει για την χωροθέτηση των ορίων των νέων ΟΤΑ.

4. Το Θεματικό Συνέδριο επιβεβαιώνει στο ζήτημα της Διοικητικής Μεταρρύθμισης τις ακόλουθες τρεις προϋποθέσεις της απόφασης του Συνεδρίου της Κυλλήνης:

1η προϋπόθεση: Η αναδιάρθρωση της Πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν μπορεί να γίνει μεμονωμένα, πρέπει να είναι μέρος του συνολικού Εθνικού Προγράμματος Μεταρρύθμισης του πολιτικού μας συστήματος και της Δημόσιας Διοίκησης σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό διαφωνούμε με την διατυπωθείσα άποψη του υπουργού Εσωτερικών για την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση και εμμένουμε στη θέση μας ότι πρέπει να καθιερωθεί ο Β΄ Βαθμός Αυτοδιοίκησης σε επίπεδο Περιφέρειας με αιρετούς Περιφερειάρχες και Περιφερειακά Συμβούλια. Η Περιφέρεια ως Β΄ Βαθμός Αυτοδιοίκησης, θα έχει ως βασική αρμοδιότητα να σχεδιάζει, να προγραμματίζει και να υλοποιεί περιφερειακές αναπτυξιακές πολιτικές, καθώς και την περιφερειακή εξειδίκευση των εθνικών πολιτικών.

2η προϋπόθεση: Ανεξάρτητα από την επιλογή του τρόπου συνενώσεων, θα πρέπει να γίνει η χωροθέτηση των νέων ανθρωπογεωγραφικών ενοτήτων ως «ανοικτών πόλεων», με κριτήρια πληθυσμιακά, χωροταξικά, πολιτισμικά και κοινωνικοοικονομικά, με αξιοποίηση της εμπειρίας των παλαιότερων σχεδιασμών.
Η προϋπόθεση αυτή είναι αναγκαία συνθήκη για να αποφευχθούν συνενώσεις που θα υπαγορεύονται από κομματικά και μικροπολιτικά κριτήρια, τα οποία σε αρκετές περιπτώσεις ήταν αυτά που ναρκοθέτησαν τον πρώτο «Καποδίστρια».

3η προϋπόθεση: Η αναδιάρθρωση της Πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν θα πρέπει να εξαντληθεί στη θέσπιση ενός μόνο νόμου, που θα καθορίζει τα νέα διοικητικά όρια και θα καταλήγει σε μικρότερο αριθμό Ο.Τ.Α.

Απαρέγκλιτοι όροι για την επιτυχή έκβαση της μεταρρύθμισης, πέραν του διαλόγου, θεωρούμε ότι είναι:
• Πρώτον, για κάθε αρμοδιότητα που θα μεταφερθεί στην Αυτοδιοίκηση θα μεταφερθούν και οι εκ των προτέρων κοστολογημένοι πόροι, όπως το Σύνταγμα ορίζει.

• Δεύτερον, η σύνταξη και υλοποίηση ενός Εθνικού Επιχειρησιακού Προγράμματος Υποστήριξης για τους νέους ΟΤΑ.
Το Πρόγραμμα αυτό, δεν θα χρηματοδοτείται από τους ΚΑΠ, όπως τα Προγράμματα «ΕΠΤΑ» και «ΘΗΣΕΑΣ», αλλά θα χρηματοδοτείται από εθνικούς πόρους, θα αξιοποιεί συμπληρωματικά τις δυνατότητες που παρέχει το ΕΣΠΑ και θα εξασφαλίζει τα ακόλουθα:
 την αποκέντρωση αρμοδιοτήτων, αλλά και τη φορολογική αποκέντρωση,
 την κατασκευή των βασικών απαραίτητων τεχνικών υποδομών για κάθε ανθρωπογεωγραφική ενότητα,
 τη στελέχωση των Ο.Τ.Α. και την αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού τους,
 την ανάπτυξη και οργάνωση των δημοτικών λειτουργιών και ιδιαίτερα των επιτελικών λειτουργιών,
 την ολοκλήρωση της εισαγωγής των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών στους Ο.Τ.Α.,
 τη βελτίωση των σχέσεων των Ο.Τ.Α. με το υπόλοιπο διοικητικό σύστημα, καθώς και κυρίως με την κοινωνία των πολιτών.

5. Η ΚΕΔΚΕ θεωρεί ότι μια πραγματική Διοικητική μεταρρύθμιση πρέπει να συνοδεύεται από ουσιαστική φορολογική αποκέντρωση χωρίς την επιβολή νέων φόρων και σε ό,τι αφορά τους ΚΑΠ να μετατραπούν σε «Ταμείο Συνοχής» που θα ενισχύει και θα στηρίζει του ΟΤΑ, που έχουν περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες και αυξημένο κόστος παραγωγής και παροχής Τοπικών Δημόσιων Αγαθών και Υπηρεσιών.

6. Μέχρι την εφαρμογή αυτής της φορολογικής αποκέντρωσης η ΚΕΔΚΕ απαιτεί την ενίσχυση του Ν.1828/89 με δυναμικότερους πόρους. Η ΚΕΔΚΕ έχει προ πολλού επεξεργασμένες θέσεις και προτάσεις για το ζήτημα αυτό, τις οποίες έχει καταθέσει στα κόμματα, την Κυβέρνηση και στον ίδιο τον Πρωθυπουργό.

7. Επιπλέον, με βάση την κοστολόγηση που μελετά το ΙΤΑ για τις αρμοδιότητες που θα μεταφερθούν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση με τον νέο νόμο, θα προσδιοριστούν οι αναγκαίοι πόροι για την άσκησή τους, τους οποίους η Κυβέρνηση οφείλει να κατοχυρώσει θεσμικά.

8. Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΚΕΔΚΕ θα προχωρήσει, με την επιστημονική υποστήριξη του ΙΤΑ, σε διάλογο με το υπουργείο Εσωτερικών, ώστε να διασφαλίσει ότι στο Νομοσχέδιο και στο Εθνικό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Υποστήριξης για τους νέους ΟΤΑ, που θα ετοιμάσει το Υπουργείο Εσωτερικών θα περιλαμβάνονται όλες οι παραπάνω δεσμεύσεις.

Αθήνα 24 Ιουνίου 2008